სექსუალური პრობლემები

ადამიანის ნორმალური სექსუალური ფუნქცია წარმოდგენილია სექსუალური ციკლით, რომელიც ოთხი ძირითადი კომპონენტისგან შედგება:
1) სურვილი (სუბიექტური სიამოვნების განცდა);
2) აგზნება;
3) ორგაზმი;
4) რეზოლუცია. შეიძლება დაირღვეს ამ პროცესებიდან ერთ-ერთი მათგანი ან რამოდენიმე.

როდესაც ირღვევა ადამიანის ნორმალური სექსუალური ფიზიოლოგია, საქმე გვაქვს ამ კუთხით განვითარებულ პრობლემებთან, სექსუალურ დისფუნქციასთან.

დარღვევები შეიძლება იყოს ცხოვრების მთელი განმავლობაში არსებული ან შეძენილი, შეიძლება გამოწვეული იყოს ფსიქოლოგიური ან ფიზიოლოგიური ფაქტორების დარღვევის.

სექსუალური დისფუნქცია 7-ძირითად კატეგორიათ იყოფა თანამედროვე DSM-IV (მენტალური აშლილობების დიაგნოსტიკური და სტატისტიკური სახელმძღვანელო ) კლასიფიკაციით:

სექსუალური სურვილის აშლილობები, სექსუალურ აგზნებასთან დაკავშირებული აშლილობები, ორგაზმთან დაკავშირებული აშლილობები, სექსუალური ტკივილის აშლილობები, სექსუალური დისფუნქცია გამოწვეული ზოგადი სამედიცინო მდგომარეობებით, წამლებით გამოწვეული სექსუალური დისფუნქციები, სხვა დანარჩენი სექსუალური დისფუნქციები.

სექსუალური პრობლემები შეიძლება იყოს სიმპტომური, ბიოლოგიური (ბიოგენური), ინტრაფსიქიკური, ინტერპერსონალური (ფსიქოგენური), ან კომბინირებული ამ ფაქტორების თანხვედრით.

სურვილთან დაკავშირებული პრობლემები

ამ ჯგუფის პრობლემებში ძირითადად ორი სახის დარღვევებს ვხვდებით. პირველია სექსუალური სურვილების არარსებობა და ფანტაზიები, საქმე გვაქვს სურვილის ჰიპოაქტიურ სექსუალურ მდგომარეობასთან. მეორე სახის დარღვევები გამოიხატება სექსუალური არაკეთილგანწყობით კოიტუსის (სქესობრივი აქტი) და მასტურბაციის მიმართ. სექსუალურ სურვილთან დაკავშირებული აშლილობები ახასიათებთ ძირითადად ქალებს და ეს მოვლენა ქალების დაახლოებით 20-% ში გვხვდება. თუმცა სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვა სტატისტიკური მაჩვენებელია.

მამაკაცებში, სექსუალური სურვილების არქონის მიზეზი მრავალი ფაქტორი შეიძლება იყოს. მათ შორის მნიშვნელოვანია სექსის ქვეცნობიერი შიში, რომლისგან თავის დაცვასაც სურვილის დეფიციტით ცდილობენ. ფროიდი სექსუალური სურვილის დაბალ დონეს განიხილავს, როგორც ფალოსური ფსიქოსექსუალური ფაზის დათრგუნვის შედეგს, აგრეთვე უკავშირებს ოიდიპოსის კომფლიქტის დაუსრულებლობას და გადაუჭრელობას. ფროიდის შეხედულებით ასეთი მამაკაცები არიან დარჩენილი ფსიქოსექსუალური განვითარების ფალოსის ეტაპზე და მათ აქვთ შიში ვაგინასთან შეხების, ფიქრობენ, რომ თუ ექნებათ კონტაქტი ვაგინასთან, მოხდება მათი კასტრაცია. ფროიდი მიიჩნევდა, რომ ასეთ დროს ადამიანებს ქვეცნობიერად სჯერათ, რომ ვაგინას აქვს კბილები და სწორედ ამიტომ არიდებენ თავს ქალის გენიტალიებთან კონტაქტს. თუმცა სურვილის დათრგუნვის მიზეზი ხშირად ძალიან მარტივია და შეიძლება უკავშირდებოდეს ქრონიკულ სტრესულ მდგომარეობას, პანიკურ აშლილობებს, ან დეპრესიას.

სექსუალური იმპულსების შესუსტების ერთ-ერთ მთავარ მიზეზად განიხილება ხანგრძლივი დროის მანძილზე სექსისგან თავშეკავება. ისევე როგორც სექსუალური სურვილების გაქრობა, ხშირ შემთხვევაში წყვილებს შორის უთანხომების და შეუთავსებლობის, ან ურთიერთობის გაუარესების ნიშანია.

სექსუალური აგზნების აშლილობები

სექსუალური აგზნების პრობლემები იყოფა ორ ძირითად კატეგორიად. პირველს მიაკუთვნებენ ქალების აგზნების დარღვევას, რაც გამოიხატება იმით, რომ სექსუალური აქტის დაწყებიდან მის დასრულებამდე არ ხდება საშოს ლუბრიკაცია და აგზნება. შეიძლება არსებობდეს ლუბრიკაცია და ფიზიოლოგიური აგზნების ნიშნები სხეულზე, თუმცა არ არსებობდეს აგზნების და სიამოვნების სუბიექტური განცდა, აგრეთვე შეიძლება არსებობდეს საპირისპირო შემთხვევებიც. ქალების აგზნება საკმაოდ მჭიდრო კავშირშია ჰორმონულ მდგომარეობასთან. გარკვეული კატეგორია განიცდის სექსუალურ აგზნებას, უშუალოდ მენსტრუაციის დაწყების წინ, სხვები ოვოლუციის პერიოდში, ზოგი კი მენსტრუაციის დამთავრებისთანავე.

განსაკუთრებით აღსანიშნავია ჰორმონების, ესტროგენების, ტესტოსტერონის, პროლაქტინის და თიროქსინის დონეების ცვლილებები ორგანიზმში და მათი გავლენა სექსუალურ აგზნებაზე. აგრეთვე ანტიჰისტამინური და ანტიქოლინერგულმა პრეპარატებმა შეიძლება გამოიწვიონ აგზნების დარღვევები და ლუბრიკაციის შემცირება ქალებში.